امروزه برای تضمین سلامتی و افزایش بهره‌وری مرغ‌ها به ویژه افزایش تولید تخم مرغ، علاوه بر مواد غذایی از افزدونی‌های مختلفی استفاده می‌شود. برای آشنایی با انواع افزدونی غذای مرغ، در این مقاله به افزدونی‌های مختلف برای حفظ سلامتی مرغ می‌پردازیم و افزدونی‌های مهم برای مرغ تخمگذار را بیان می‌کنیم.
افزودنی‌های غذای مرغ
امروزه برای تولید و پرورش مرغ به ویژه مرغهای تخمگذار، علاوه بر شرایط نگهداری مطلوب، باید خوراک مناسب برای آن‌ها تامین شود. خوراک مناسب، شامل غذاهای معمول به همراه افزودنی‌هایی است که تاثیر بسیار زیادی بر روی سلامت و بهره‌وری مرغ‌ها دارند. افزودنی غذای مرغانواع مختلفی دارد و به نوع، نژاد و سن مرغ و همچنین، شرایط نگهداری بستگی دارد. افزودنی‌های خوراک مرغ باید با مشورت دامپزشک به غذای مرغ اضافه شوند. در ادامه، برخی از رایج‌ترین افزدونی‌های خوراک مرغ را معرفی می‌کنیم.
آنتی بیوتیک‌ها
آنتی بیوتیک‌ها اثرات ضد باکتریایی دارند. این ترکیبات معمولا در دورههای زمانی فشرده به خوراک مرغ‌ها اضافه می‌شوند تا باعث به حداقل رساندن بیماری و بهبود رشد مرغ‌ها شوند. برخی از آنتی‌بیوتیک‌‌ها می‌توانند از فعالیت باکتری‌های مضر در روده مرغ‌ها جلوگیری کنند و به همین دلیل، به عنوان مواد افزودنی به خوراک آن‌ها اضافه می‌شوند. این ترکیبات می‌توانند در برابر انواع بیماری‌های تنفسی و گوارشی مقاومت ایجاد کنند، مصرف خوراک را بهبود بخشند و باعث افزایش وزن و تولید تخم مرغ شوند. مواد افزودنی آنتی بیوتیکی رایج شامل پنی سیلین، اکسی تتراسایکلین، کلرتتراسایکلین، نئومایسین، تایلوزین و غیره است.
هنگام استفاده از افزودنی‌های آنتی بیوتیکی، باید به این نکته توجه کنید که استفاده زیاد از آنتی بیوتیک‌ها باعث مقاومت میکروارگانیسمهای مضر به این نوع ترکیبات می‌شود. البته باید به این موضوع اشاره کرد که تمامی تخم مرغهای تولید شده در دورههای استفاده از آنتی بیوتیک‌ها، نباید به فروش برسند. این دستورالعمل در مورد مرغهای گوشتی نیز صادق است. بهتر است استفاده از این ترکیبات با مشورت دامپزشک صورت گیرد.
در مورد تاثیر آنتی بیوتیک‌هایی که به عنوان افزودنی غذای مرغ استفاده می‌شوند بر روی سلامت انسان، اختلاف نظرهایی وجود دارد. به همین دلیل، توسعه جایگزین‌هایی ایمن برای افزدونی‌های آنتی بیوتیکی موجود در خوراک مرغ، یک حوزه کاربردی و مهم از تحقیقات فعلی در سراسر جهان است.
آنزیم‌ها
آنزیم‌ها در واقع پروتئین‌هایی هستند که انجام برخی از واکنش‌ها را در بدن موجودات زنده تسهیل می‌کنند. اگر چه حیوانات در معده خود آنزیم‌های مختلفی را تولید می‌کنند؛ اما لزوما قادر به تولید مقادیر کافی از آنزیم‌ها نیستند.
برخی از غلات مانند گندم و جو، دارای زنجیره‌‌های بلند از واحدهای قندی (پلی‌ساکاریدهای غیر نشاسته‌ای محلول یا NSP) هستند که می‌توانند در سیستم گوارشی مرغ، مقادیر زیادی آب را در حین هضم به دام بیندازند و یک ماده بسیار چسبناک ایجاد کنند. برخی از آنزیم‌ها، می‌توانند زنجیرهای این مواد را از هم جدا کرده و فرایند هضم را آسان کنند. آنزیم‌های تجاری به عنوان افزودنی غذای مرغ در دسترس هستند و تحقیقات برای افزایش کارایی و عملکرد آن‌ها در حال انجام است.
آنتی اکسیدان‌ها
برای جلوگیری از خراب شدن خوراک که دارای مواد مغذی پر انرژی مانند چربی‌ها است، معمولا از آنتی اکسیدان‌ها استفاده می‌شود. ترکیباتی مانند اتوکسی کین، بوتیل هیدروکسی تولوئن (BHT)، بوتیل هیدروکسی آنیزول (BHA)، ویتامین C و ویتامین E، از جمله ترکیباتی هستند که به عنوان آنتی اکسیدان به رژیم غذایی طیور اضافه می‌شوند. مقدار کلی این نوع افزودنی، 100 تا 150 میلی گرم در کیلوگرم است.
اسیدیفایرها
اسیدی کننده‌ها یا همان اسیدیفایرها، اسیدهای خوراکی هستند که به خوراک مرغ‌ها اضافه می‌شوند تا pH خوراک و در نهایت pH دستگاه گوارش را کاهش دهند. کاهش pH، می‌تواند رشد میکروب‌های بیماری زا را در سیستم گوارشی طیور محدود کند. اسیدی کننده‌ها به صورت اسیدهای آلی، معدنی یا نمک‌های مرتبط با آن‌ها وجود دارند. آن‌ها می‌توانند اثر ضد میکروبی خود را هم در خوراک و هم در سراسر سیستم گوارشی پرنده اعمال کنند.
اثرات بهبود سلامت و عملکرد برای چندین اسید آلی مانند اسیدهای فرمیک، فوماریک، سیتریک، پروپیونیک و لاکتیک نشان داده شده است. با این حال، مزایای کلی اسیدهای آلی تا حد زیادی به شکل اسید آلی تجویز شده، متغیرهای کنترل نشده مانند ظرفیت بافری مواد، وجود هر عامل میکروبی دیگر، تمیزی محیط تولید و ناهمگونی میکروب‌ها بستگی دارد.
پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها در واقع باکتری‌های زنده و مفیدی هستند که به عنوان افزودنی غذای مرغ شناخته می‌شوند. این ترکیبات، میکروارگانیسمهای زنده‌ای هستند که وقتی به مقدار کافی مصرف شوند، بر روی سلامت حیوان تاثیر زیادی دارند. پروبیوتیک‌ها بر اساس مکانیسم‌های مختلف، باکتری‌های مضر را سرکوب می‌کنند تا پرندگان از بیماری‌های گوارشی مختلف، در امان باشند. پروبیوتیک‌ها شرایط نگهداری خاصی دارند و باید زیر نظر دامپزشک استفاده شوند.
پری‌بیوتیک‌ها
پری‌بیوتیک‌ها به عنوان مواد غذایی غیر قابل هضم تعریف می‌شوند که رشد یا فعالیت تعدادی از باکتری‌ها را در دستگاه گوارش حیوان میزبان، تحریک می‌کنند. هنگام ورود به روده، پری‌بیوتیک‌ها به عنوان بستری برای باکتری‌های مفید درون‌زا عمل می‌کنند و بنابراین، می‌توانند باعث حذف رقابتی میکروب‌های بیماری‌زا شوند. در میان پری‌بیوتیک‌های شناخته شده، مانان-الیگوساکارید(MOS)، فروکتو-الیگوساکارید(FOS) و گالاکتو-الیگوساکارید (GOS) به طور گسترده در طیور آزمایش شده‌اند. مکانیسم اثر پیشنهادی پری بیوتیک‌ها عبارتند از: کاهش pH دستگاه گوارش از طریق تولید اسید لاکتیک، مهار کلونیزاسیون پاتوژن‌ها و ایجاد یک اثر سیستماتیک بر تحریک پاسخ‌های ایمنی.
مهارکننده‌های کپک یا بایندرهای مایکوتوکسین
غلات در حین جابجایی، ذخیره سازی و فرآوری پس از برداشت، ممکن است در معرض رشد کپک قرار بگیرند. حتی اگر کپک برداشته شود، مایکوتوکسین‌هایی که تولید می‌کنند، باقی می‌مانند و می‌توانند برای طیور بسیار سمی باشند. بسیاری از خوراک‌ها حاوی یک مهارکننده کپک یا بایندر مایکوتوکسین هستند تا از جذب مایکوتوکسین‌ها از طریق روده و جریان خون جلوگیری کنند. بایندرهای رایج مایکوتوکسین عبارتند از: Mycosorb، Mycofix، ProSid، Mycoad و Toxisorb.
افزدونی‌های مهم برای مرغ تخمگذار
مواد مغذی مصرفی مرغ برای دو هدف کلی استفاده می‌شود: نگهداری و تولید.
مرغ برخی از مواد غذایی و افزودنی‌های خوراک را برای زنده ماندن و سالم ماندن نیاز دارد که در بخش قبل درباره برخی از افزدونی‌های مهم صحبت شد. هنگامی که نیاز مرغ از مواد مغذی برای سالم ماندن برآورده شد، می‌تواند از هر ماده مغذی اضافی مصرف شده، برای تولید تخم مرغ استفاده کند. اما، اگر او فقط کمی بیش از نیاز نگهداری خود مصرف کند، احتمالا تولید تخم مرغ به حداکثر نمی‌رسد، زیرا او مواد غذایی مناسب و کافی برای تولید تخم مرغ را ندارد. به همین دلیل، بسیار مهم است که مرغهای خود را با یک رژیم غذایی با کیفیت، کامل و متعادل نگهداری کنید تا تعداد تخم‌‌هایی که می‌‌گذارند را به حداکثر برسانید. در رژیم غذایی مراغ تخمگذار، باید موارد زیر را در نظر بگیرید:
افزودنی‌های پروتئینی
از آنجایی که پروتئین در بسیاری از جنبه‌های عملکرد بدن و تولید پرندگان (به ویژه رشد و تولید تخم مرغ) حیاتی است، معمولا متخصصان تغذیه در انتخاب رژیم غذایی پرندگان به آن اشاره می‌کنند. پروتئین رژیم غذایی برای تولید هورمون و آنزیم، عملکرد سلول‌های ایمنی، نگهداری بافت، حمل و نقل اکسیژن و بسیاری از عملکردهای دیگر استفاده می‌شود. همچنین، برای ساخت اجزای تخم مرغ (مخصوصا سفیده تخم مرغ) لازم است. منبع اصلی پروتئین در اکثر جیره‌های طیور، کنجاله سویا است که محصول فرعی فرآوری سویا است. همچنین برخی از غذاها ممکن است حاوی مقادیر کمتری پروتئین حیوانی باشند، مانند کنجاله فرعی طیور، پودر گوشت و استخوان یا پودر ماهی؛ اگرچه این موارد در جیره غذایی مرغهای تخمگذار، کمتر هستند. مرغهای تخمگذار باید یک رژیم غذایی با حدود 18 درصد پروتئین خام دریافت کنند تا تولید تخم مرغ خوبی داشته باشند.
افزودنی‌های انرژی‌زا
یک مرغ از انرژی موجود در رژیم غذایی خود برای تولید تخم مرغ استفاده می‌کند. انرژی از سه منبع در خوراک طیور تامین می‌شود: کربوهیدرات‌ها (نشاسته)، پروتئین و لیپیدها (چربی‌ها یا روغن‌ها). بیشتر خوراک طیور حاوی مقدار قابل توجهی کربوهیدرات و مقدار کمتری لیپید است. در اکثر خوراک‌های تجاری طیور، ذرت به عنوان اولین ماده است. ذرت منبع عالی کربوهیدرات به شکل نشاسته است. همچنین، برای افزایش انرژی موجود در خوراک مرغ، می‌توان از مکمل‌های انرژی‌زا استفاده کرد.
افزودنی‌های دارای کلسیم/فسفر
ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در رژیم غذایی مرغ برای بسیاری از عملکردهای بدن بسیار مهم هستند. اکثر خوراک‌های موجود در بازار حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی کافی هستند تا به راحتی نیازهای پرندگان شما را برآورده کنند. اما به دو ماده معدنی ضروری کلسیم و فسفر توجه کنید. پوسته تخم مرغ از حدود 96 درصد کربنات کلسیم تشکیل شده است. اگرچه فقط مقدار کمی فسفر در پوسته تخم مرغ (0.5 درصد) وجود دارد، اما همچنان در جیره غذایی مورد نیاز است تا مرغ بتواند به خوبی کلسیم را متابولیزه کند.
علاوه بر این، این دو باید در نسبت صحیح با یکدیگر باشند. نسبت دو به یک کلسیم و فسفر (2:1) در خوراک، یک رژیم خوب برای حیوانات است. با این حال، برای مرغهای تخمگذار، این مقدار باید بسیار بیشتر باشد؛ از 4:1 تا 7:1.
چه افزودنی‌هایی برای خوراک مرغ مناسب هستند؟
افزدونی‌های خوراک مرغ، یک دغدغه بزرگ برای پرورش دهندگان این پرنده به حساب می‌آیند. به طور کلی برای پرورش مرغ، افزدونی‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند که این افزدونی‌ها با وجود مزایای زیادی که دارند، همیشه نگرانی‌هایی را بابت سلامت محصولات تولیدی (گوشت و تخم مرغ) به همراه خود دارند. شرکت صاشکو برای رفع این دغدغه، متابولیسم اپتیمایزرهایی را مخصوص پرندگان تولید کرده است که علاوه بر افزایش سلامتی و بهره‌وری پرنده، نیاز به مصرف انواع دارو و افزودنی‌هایی شیمیایی خوراک مرغ را کاهش داده است.
مکمل غذای مرغ بن زا چیکن، یک مکمل پیشرفته مخصوص مرغ است که باعث حفظ سلامتی مرغ و افزایش تولیدات آن می‌شود. اگر سوالی درباره این محصول یا سایر محصولات صاشکو دارید، می‌توانید در بخش کامنت‌ها، سوال خود را بپرسید و یا با کارشناسان ما در صاشکو تماس بگیرید.