زنبورهای عسل نقشی حیاتی در زندگی روزمره ما دارند که شاید بسیاری از ما متوجه آن نباشیم. در واقع، یک سوم غذایی که می خوریم به زنبورهای عسل بستگی دارد. متأسفانه، طبق گزارشات موسسه حفاظت از محیط زیست، در دهه گذشته زنبورداران تلفات عمده ای از کندو ها را گزارش کرده اند که منجر به کاهش چشمگیر جمعیت زنبور عسل شده است.
زنبور عسل با جمعیت قوی و سالم، نقش بسیار مهمی در تولید عسل و گرده‌افشانی گیاهان ایفا می‌کند. اما به دلیل تهدیدات مختلفی مانند کاهش منابع غذایی، بیماری‌ها و آفات، جمعیت زنبور عسل در برخی مناطق کاهش یافته است. برای حفظ و افزایش جمعیت زنبور عسل، اقداماتی لازم است.
افزایش جمعیت کارگران زنبور عسل اهمیت بسیاری در تولید عسل و حفظ سلامت کلنی زنبورها دارد.
در این مقاله، به برخی از راه‌های افزایش جمعیت زنبور عسل میپردازیم.
ایجاد محیط زندگی مناسب برای زنبورها
زنبور عسل برای زندگی و تکثیر به محیطی مناسب نیاز دارد. ایجاد مناطق پرورش زنبور عسل با منابع غذایی فراوان و محیطی سالم، مانند باغات گلدار و مناطق طبیعی، میتواند باعث افزایش جمعیت زنبور عسل شود. همچنین، استفاده از آب و هوای مناسب و بررسی شرایط زیستی مانند دما، رطوبت و نور مناسب نیز بسیار اهمیت دارد. برای این منظور می توانید طیف وسیعی از گل ها را در باغ خود بکارید تا زنبورها به شهد دسترسی داشته باشند. می توانید از فصل زمستان برای بهار سال آینده باغچه ای پر از گیاهان غنی از شهد برنامه ریزی کنید که زنبورها بتوانند در فصل بهار غذای خود را تهیه کنند. زنبورها نیز مانند انسان ها از تنوع لذت می برند .گیاهانی را پیدا کنید که در زمان های مختلف سال شکوفا شوند. درختان و درختچه ها مقادیر بسیار بیشتری گرده و شهد تولید می کنند. یکی از بزرگترین تهدیدها برای زنبورها فقدان زیستگاه امن است که در آن بتوانند خانه بسازند و منابع غذایی مغذی مختلفی پیدا کنند.
شاید در نگاه اول این راهکار کمی سخت و انجام نشدنی به نظر برسید ولی ایجاد یک فضای کوچک هم میتواند زمینه ساز تحولی بزرگ باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر: علائم و زمان بچه دادن زنبورعسل
بهبود شرایط تغذیه زنبورهای عسل
یکی از عوامل مهم در افزایش جمعیت زنبور عسل، تأمین منابع غذایی مناسب است. بهبود شرایط تغذیه زنبورها میتواند با افزایش گلدهی گیاهان محلی، کشت گیاهان عسل‌زای و استفاده از تکنیک‌های بهینه‌سازی تغذیه زنبورها مانند تغذیه مصنوعی صورت گیرد. لازم است برای داشتن حداکثر تولید عسل، کندو از جمعیت بالایی برخوردار باشد لذا حداقل شش هفته قبل از جریان اصلی شهد لازم است کندو ها را با شربت شکر ، کیک گرده و یا خمیر شیرین تغذیه کرد و نیاز های زنبور را برآورده کرد. فراموش نکنید زنبور دار موفق تمامی نیازهای زنبور عسل را در نظر می گیرد. بنابراین استفاده از مکمل ها و افزودنی های حاوی ویتامین ها،مواد معدنی و … نیز باعث افزایش تخم ریزی خواهد شد. هر نوع تغذیه با توجه به نیاز زنبور به کندو داده می شود.
پرورش ملکه سالم و قوی
پرورش ملکه‌های سالم و قوی از طریق تکثیر و پرورش ملکه‌ها به صورت مصنوعی یا طبیعی، یک راه کار مهم است. ملکه‌های سالم و با کیفیت تولید تعداد زیادی تخم در طول عمر خود دارند که می‌توانند به افزایش جمعیت زنبورعسل کمک کند.. پرورش و تقویت ملکه‌های سالم و با کیفیت میتواند به افزایش جمعیت کارگران زنبور عسل کمک کند. با پرورش و جایگزینی ملکه‌های ضعیف یا سالخورده با ملکه‌های جوان و سالم، جمعیت کارگران زنبورعسل را افزایش دهید. باید این نکته مهم را بدانید که عمر اقتصادی یک ملکه حداکثر دو سال می باشد بنابراین به منظور بهره وری بیشتر حتما ملکه ها را به صورت دوره ای عوض کنید.
تامین آب مورد نیاز
زنبورها نیز به آب آشامیدنی نیاز دارند. ایده خوبی است که برای آنها منبع آب تهیه کنید زیرا اغلب در استخرها (که آب سالمی برای زنبورها ندارند) یا کاسه های حیوانات خانگی غرق می شوند. در گرمای تابستان، یک حوضچه زنبورعسل با محافظ هایی مانند سنگ ایجاد کنید تا زنبورها غرق نشوند. زیرا زنبوران به هنگام جمع آوری شهد و گرده تشنگی زیادی را تحمل می کنند و نیاز به آب دارند. در صورتیکه امکان تهیه حوضچه وجود نداشت میتوان از کاسه های کم عمق پر شده از سنگ ریزه استفاده کرد تا زنبورها روی سنگ‌ها و سنگریزه‌ها فرود آیند. اطمینان از دسترسی به منابع آب کافی برای زنبورها بسیار حائز اهمیت است. اگر آب کافی و سالم در نزدیکی زنبورستان باشد انرژی که زنبور صرف پیدا کردن آب می کند صرف مراقبت از لاروها و تولید بیشتر خواهد کرد.
کنترل بیماری‌ها کندو
کنترل بیماری‌های زنبور عسل اهمیت بسیاری در حفظ و افزایش جمعیت زنبور عسل دارد. بیماری‌ها یکی از اصلی‌ترین تهدیدات برای جمعیت زنبور عسل هستند. بیماری‌ها می‌توانند جمعیت زنبور عسل را تهدید کرده و در صورت عدم کنترل، به کاهش جمعیت و حتی از بین رفتن آنها منجر شوند. برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های سلامت زنبورها از طریق مراقبت از آنها و استفاده از روش‌های مبتنی بر تغذیه، مدیریت آفات و استفاده از محصولات طبیعی و آلی به عنوان داروهای زنبور میتواند به حفظ جمعیت زنبور عسل کمک کند. حفظ سلامت زنبورعسل در برابر بیماری‌ها و آفات از اهمیت بالایی برخوردار است که باید به طور منظم زنبورها را بررسی کرده و اگر بیماری یا علائم غیرطبیعیی مشاهده می‌شود، به سرعت اقدامات لازم را برای درمان آنها انجام داد.همچنین باید کندوها را از شکارچیان دور نگه دارید. هیچ چیز مانند شکارچیان طبیعی زنبور عسل نمی تواند کندو را مختل کند. کنه واروا را به عنوان دشمن شماره یک زنبور عسل جدی بگیرید و برنامه درمان مشخص برای زنبورستان داشته باشید و مانع پیشروی این انگل خونخوار شوید.
عدم استفاده از آفت کش‌ها
حفظ محیط زیست سالم و مناسب برای زنبورعسل بسیار مهم است. اما آیا می دانستید که آفت کش ها به عنوان یکی از تهدیدات اصلی برای زنبورها در سراسر جهان شناخته می شوند؟ پس چگونه می توانیم آفات را بدون اسپری های سمی کنترل کنیم؟ آفت کش های باغ را می توان با نمونه های طبیعی جایگزین کرد. آفت‌کش‌ها، علف‌کش‌ها و نئونیکوتینوئیدهای مصنوعی برای زنبورها مضر هستند و سیستم‌های بدنی آنها را دچار اسیب می‌کنند. پس از درمان باغ و فضای سبز خود با مواد مصنوعی خودداری کنید. در عوض، از محصولات ارگانیک و محلول‌های طبیعی مانند کمپوست برای کمک به سلامت خاک و افزودن حشرات مفیدی که آفاتی مانند کفشدوزک و آخوندک را دور نگه می‌دارند، استفاده کنید. حفظ سلامت زنبورها در برابر آفت کش ها بسیار مهم است. زنبورداران باید از برنامه ی استفاده از افت کش های باغات اطراف خود مطلع شوند و اقدامات لازم را بعمل اورند در غیر اینصورت با افت شدیدی از جمعیت زنبور عسل مواجه خواهند شد .
مدیریت زنبوردار
همه چیز هم که درست باشد اگر مدیریت صحیح نباشد هیچ فایده ای نخواهد داشت. وظیفه اصلی زنبوردار مدیریت جمعیت زنبورهای عسل است. هدف اصلی تولیدکننده عسل، داشتن اوج جمعیت زنبور عسل در زمانی است که گیاهان اصلی شهد ترشح می کنند و یا حداکثر نیروی گرده افشانی لازم است. در عین حال باید جمعیت کافی برای زنده ماندن در طول دوره‌های مرگ و سرما وجود داشته باشد. اگر ذخایر غذا به طور کامل توسط جمعیت مصرف شود ممکن است زنبورها درست قبل از شروع جریان عسل از گرسنگی بمیرند. بنابراین، هنگامی که تغذیه تحریکی شروع می شود، باید تا زمانی که زنبورها مصرف شربت را متوقف کنند، ادامه یابد که نشان می دهد منابع کافی شهد در مزرعه یافت می شود. یک کلنی زنبور عسل به یک جمعیت بهینه و متعادل در طول سال نیاز دارد. این امر به ویژه در پاییز و زمستان که باید نسبت سطح به حجم مناسب برای مدیریت حرارت کافی حفظ شود، صادق است. کندویی با جمعیت بسیار زیاد خطر مصرف تمام ذخایر خود را دارد، در حالی که زنبورهای بسیار کمی قادر به تولید و حفظ گرمای کافی برای زنده ماندن در زمستان سرد نیستند. زنبوردار باید از وجود فضای کافی برای تخم ریزی ملکه اطمینان حاصل کند و همچنین دما و تهویه کندو ها را چک کند. تمامی این موارد گفته شده به مدیریت زنبوردار مربوط می شود. درست است که تخم ریزی در فصل افزایش جمعیت خوب است اما همین تخم ریزی در حین شهد آوری ممکن است فضای ذخیره شهد را بگیرد و نتیجه معکوس شود. اینجا مدیریت زنبور دار بیشتر خودش را نشان می دهد.
برای کسب اطلاعات بیشتر: راهنمای کاربردی جهت افزایش تولید ژل رویال
کنترل بچه دهی کندو
یکی از راه های افت شدید جمعیت بچه دهی کندو است که زنبوردار با توجه به هدفی که دارد باید در زمان درست این موضوع را مدیریت کند و از این اتفاق جلوگیری کند تا سهم عمده ای از جمعیت خود را از دست ندهد . اگه هدف زنبوردار توسعه زنبورستان می باشد که باید خودش از کندو بچه بگیرد و تکثیر کند.
تنظیم متابولیسم زنبورهای عسل
همه ی موارد بالا تنها در صورتی تاثیر گذار خواهد بود که متابولیسم زنبور عسل تنظیم باشد و از مواد در دسترس حداکثر استفاده را ببرد. متابولیسم اپتیمایزر بن زا بی با فناوری منحصر به فرد خود باعث تنظیم متابولیسم می شود که این موضوع باعث افزایش کارایی زنبور عسل خواهد شد.استفاده از این محصول در زمان افزایش جمعیت باعث تحریک بیشتر به تخم ریزی و تولید جمعیت بیشتر می شود و در زمان شهد دهی هم با تحریک شهدآوری و بهبود نرخ تبدیل شهد به عسل باعث افزایش تولید خواهد شد.
نتیجه‌گیری
حفظ و افزایش جمعیت زنبور عسل از اهمیت بالایی برخوردار است. اقداماتی مانند بهبود شرایط تغذیه، مدیریت بیماری‌ها، ایجاد محیط زندگی مناسب و حمایت از پرورش زنبور عسل می‌توانند در این زمینه مؤثر باشند. با اجرای این راه‌ها، میتوان جمعیت زنبور عسل را حفظ کرده و به محیط زیست و تولیدات کشاورزی کمک کرد. در واقع با اجرای این اقدامات، می‌توانید جمعیت کارگران زنبور عسل را افزایش داده و به حفظ و توسعه کلنی زنبورها کمک کنید.