بزهاي شيري از جمله دام‌هاي با ارزش براي توليد شير و ساير محصولات لبني هستند. براي داشتن بزهاي شيري سالم و پرشير، شما بايد جيزه غذايي مناسبي براي آن‌ها فراهم کنيد. در اين مقاله، درباره منابع غذايي مهم که بايد در جيره خوراک دام شما باشند، صحبت مي‌کنيم.
جیره غذایی بزهای شیری
مواد غذایی مناسب برای جیره غذایی بزهای شیری، باید تمام نیازهای تغذیه‌ای این دام‌ها را تأمین کنند تا تولید شیر آن‌ها به حداکثر خود برسد و سلامتی آن‌ها حفظ شود. هنگام تغذیه بزهای شیری، این اهداف را در نظر داشته باشید:
- به بزهاي جوان، انرژی کافی برای رشد بدهید و به بزهاي بالغ، آنقدر انرژی بدهید که وزن بدن نسبتاً ثابتی داشته باشد.
- پروتئین، مواد معدنی و ویتامین‌های کافی را در یک برنامه غذایی متعادل برای حفظ یک حیوان سالم فراهم کنید.
- در دوران بارداری و شیردهی برای رشد جنین و تولید شیر، به اندازه کافی غذای اضافی به آن‌ها بدهید.
در ادامه، ليستي از مواد غذایی ضروري برای جیره غذایی بزهای شیری ارائه شده است.
آب
آیا می‌دانستید شیر بز حاوی 80 تا 90 درصد آب است؟ به همین دلیل، باید آب کافی برای بزهای شیرده خود تامین کنید. یک بز شیری با اندازه متوسط، به 4 تا 6 لیتر آب در روز نیاز دارد. نکته جالب این است که بزها در اولین ساعت شیردوشی 30 تا 50 درصد آب مصرف می‌کنند. بنابراین پس از شیردوشی، باید آب کافی برای بزهای شیرده خود تهیه کنید. با اینکه بزها از علف سبز آب می‌گیرند، شما باید به اندازه کافی آب شیرین در کنار او قرار دهيد تا بتواند مطابق میل خود آب مصرف کند.
خوراک پر انرژی
انرژی به عنوان سوخت برای بدن عمل می‌کند. بزها نیز مانند دیگر جانوران به انرژی برای حرکت، انجام اعمال اندام‌های مختلف داخلی و خارجی و غیره نیاز دارند. بزها برای تولید شیر به انرژی اضافی نیاز دارند. در نتیجه، تقاضا برای منابع انرژی در دوره شیردهی یک بز افزایش می‌یابد.
اگر بزها مقدار بیشتری انرژی مصرف کنند، این انرژی‌های اضافی در بدن آن‌ها ذخیره می‌شود. بنابراین، یک نوسان کوچک در عرضه مواد غذایی پرانرژی، ممکن است باعث کاهش قابل توجهی در تولید شیر نشود.
منابع اصلی انرژی برای بز عبارت است از: سبوس برنج، جو، ذرت، گندم، تفاله چغندر، چغندر قند، ذرت خوشه‌ای و غیره.
پروتئین
پروتئین یکی از اجزای مهم در انعقاد خون، انتقال اکسیژن، آنزیم‌ها، آنتی بادی‌ها، هورمون‌ها و انقباضات عضلانی است. پروتئین‌ها در بدن بزها ذخیره نمی‌شوند. بنابراین، شما باید به طور مرتب مقدار مورد نیاز پروتئین را به بز بدهید. یونجه، برگ حبوبات، کنجاله سویا، نخود، شبدر و مکمل‌هاي پروتئيني، منابع خوبی برای تامین پروتئین بزها به شمار می‌روند.
ویتامین‌ها
اگرچه ویتامین‌ها به مقدار کمی مورد نیاز هستند، اما تأثیر قابل توجهی بر فاکتورهای سلامتی بز شیرده دارند. یک بز به ویتامین‌های A، B کمپلکس، C، D، E و K نیاز دارد.
بزهای شما می‌توانند ویتامین‌های A و B را از علوفه‌های سبز و برگ‌دار دریافت کنند. ویتامین D را هنگامی که در زیر نور خورشید هستند یا علوفه‌های آفتاب گیر مصرف می‌کنند، دریافت خواهند کرد. دانه‌های روغنی، غلات و جوانه دانه، ویتامین E را تامین می‌کنند.
اگر بزهای شما فقط از غذای خشک و کنسانتره تغذیه می‌کنند، ممکن است با کمبود ویتامین A مواجه شوند. علاوه بر این، همیشه نگه داشتن آن‌ها در داخل یک محیط سر بسته، می‌تواند باعث کمبود ویتامین D شود.
نمک و مواد معدنی
نمک و مواد معدنی، مواد غیرآلی هستند که برای تولید انرژی و هورمون‌های مختلف بز، مورد نیاز هستند. محصولات ریشه‌ای، تفاله مرکبات، حبوبات، علف فیل، یونجه و غیره، می‌توانند از جمله منابع مهم برای مواد معدنی باشند. اگر مخلوط و نسبت مناسبی از مواد معدنی می‌خواهید، می‌توانید از کنسانتره‌های خوراکی تجاری، مکمل‌ها و مخلوط‌های معدنی نیز در خوراک دام استفاده کنید.
فیبر
فیبر از اهمیت بالایی برای جیره غذایی بزهای شیری برخوردار است و به عنوان منبع اصلی تغذیه دستگاه گوارش بزها عمل می‌کند. علوفه‌های خشک، سیلاژ و سایر مواد خوراکی حاوی فیبر، از جمله منابع غذايي هستند که مي‌توانند در خوراک دام و طیور حضور داشته باشند.
دستور جیره غذایی بز شیری برای افزایش تولید شیر
بزی که شیر می‌دهد، می‌تواند 5 تا 7 درصد وزن بدنش غذا مصرف کند. یک جیره غذایی مناسب حاوی 4 تا 6 لیتر آب است. همچنین، 2.8 تا 4.6 درصد آن را ماده خشک، 16 تا 20 درصد پروتئین خام و 65 درصد آن را مواد غذایی قابل هضم تشکیل می‌دهند. مواد خشک از عناصر غذا، به جز آب هستند. به عنوان مثال، در چمن سبز، نزدیک به 10 درصد ماده خشک وجود دارد.
علوفه سبز
60 تا 70 درصد جیزه غذایی بزهای شما را باید علوفه سبز تشکیل دهند. برای این کار، می‌توانید از ذرت، جو دوسر، ارزن مروارید، گوار، لوبیا چشم بلبلی، چمن سبز، علف گینه و غیره استفاده کنید.
علوفه خشک
علوفه خشک باید 20 تا 30 درصد جیره غذایی بزهای شیرده را تشکیل دهد. منابع علوفه خشک می‌توانند انواع یونجه باشند.
کنسانتره
برای افزایش تولید شیر، غذاهای کنسانتره مهم هستند. آن‌ها می‌توانند 5 تا 10 درصد از کل جيره غذايي خوراک دام شما را تشکيل دهند. شما می‌توانید کنسانتره خوبی را با استفاده از 30 تا 40 درصد سویا يا ذرت، 30 تا 40 درصد سبوس، 20 تا 30 درصد کیک روغنی و 1 تا 2 درصد مخلوط اسلات(slat) و مواد معدنی تهيه کنيد.
غلات
اگرچه مصرف غلات برای بزها اجباری نیست، اما مکمل آن‌ها باعث بهبود وضعیت سلامتی و افزایش تولید شیر بزها می‌شود. شما می‌توانید در خوراک دام شيرده خود، از 200 تا 350 گرم غلات استفاده کنيد تا به افزایش تولید شیر کمک کند؛ اما به خاطر داشته باشید که غلات اضافه برای بز مضر است.
مصرف مقادیر زیاد غلات می‌تواند سرعت روده را کند کرده و باعث کم آبی بدن و اسیدوز(acidosis) شود. بنابراین، بهتر است هرگز در خوراک دام، بيش از 10 درصد یا 0.7 کیلوگرم غلات در هر وعده غذايي وجود نداشته باشد. رایج‌ترین غلاتی که به عنوان خوراک بزهای شیرده استفاده می‌شود عبارتند از: گندم، جو، ملاس، سبوس برنج، دانه پنبه و غیره.
جيزه غذايي مناسب براي بزهاي شيري چيست؟
براي داشتن بزهاي شيري سالم و پر شير، بايد در جيره غذايي آن‌ها آب، مواد غذايي پرانرژي، پروتئين‌ها، ويتامين‌ها، نمک و مواد معدني و در نهايت، فيبر قرار دهيد. به اين منظور، شما مي‌توانيد خوراک دام خود را بر اساس علوفه سبز، علوفه خشک، کنسانتره و غلات تنظيم کنيد. توصیه می‌شود از مکمل بن زا پلکس 7 نیز براي افزايش توليد شير، در جيره غذايي دام‌هاي خود استفاده کنيد. اگر در این زمینه سوالي داريد، با کارشناسان صاشکو در ارتباط باشيد و يا در همين بخش کامنت بگذاريد.