متابولیسم (سوخت و ساز)، فرآیندی است که طی آن سلول های بدن مواد غذایی را به انرژی تبدیل می کنند و این انرژی، اساس انجام عملکردهای مختلف نظیر تولید مثل، رشد، فعالیت سیستم ایمنی و… می باشد. سوخت و ساز در بدن هر موجود زنده ای وجود دارد، اما مهم متعادل بودن آن است تا تولید انرژی و راندمان عملکرد جاندار در سطح بهینه قرار گیرد.
متابولیسم (سوخت و ساز) در زنبورعسل
زنبور عسل حشره مفیدی است که در عمری کوتاه فعالیت های بسیار زیادی را متناسب با سن خود انجام می دهد لذا انجام این فعالیت ها در مدت کوتاه به بهترین شکل تاثیر زیادی بر عملکرد کلنی ایفا خواهد کرد. در زنبور عسل نیز، متابولیسم نقش اصلی را در تأمین انرژی برای رشد، نمو، پرورش نوزاد، پاسخ به عوامل استرس زا، چراگری و سایر فعالیت های فیزیولوژیکی ایفا می کند. به همین دلیل تنظیم و تعدیل این فرآیند روی راندمان این جاندار تأثیر مهمی خواهد گذاشت. فرآیندهای تولید و ذخیره انرژی به طور پیچیده از عوامل داخلی مختلفی از جمله ترکیب ژنتیکی، نحوه زندگی، فرمون ها، متابولیت ها و عوامل خارجی مختلف مانند نوسانات محیطی تأثیر می پذیرد که در این میان تغذیه نقش بسیار مهمی دارد. منابع تأمین کننده غذا برای زنبور عسل غالباً شهد و گرده ی گل می باشد؛ اما به دلایل مختلف (تغییرات اقلیمی، خشکسالی و …) در بسیاری از مواقع طبیعت به تنهایی قادر به پاسخگویی به نیازهای تغذیه ای زنبور عسل نیست. بنابراین دانشمندان و متخصصان در تلاشند تا با استفاده از مکمل ها و افزودنی های مختلف پاسخگوی نیاز زنبور عسل باشند.
متابولیسم اپتیمایزر بُن‌زا بی تنظیم کننده سوخت و ساز زنبور عسل
در حال حاضر انواع ویتامین ها، پروتئین ها و … با هدف بهبود عملکرد کلنی ها عرضه شده است. ترکیبات و مکمل های مورد استفاده در صنعت پرورش زنبور عسل علیرغم داشتن خواص تغذیه ای، قادر به اثر گذاری محوری و کلیدی روی تنظیم متابولیسم نیستند و تاکنون محصولی در این زمینه در ایران و جهان عرضه نشده است. لذا استفاده از فناوری های نوین برای دستیابی به محصولی با قابلیت تنظیم و متعادل کردن متابولیسم در این صنعت ضروری است.